۱۰ گوشی برتر سال؛ تبلیغ یا واقعیت؟

مدتی است که طبقه بندی برترین گوشی های هوشمند نیز به سنتی هر ساله تبدیل شده است و با نزدیک شدن به پایان سال میلادی، لیستی از گوشی های برتر از سوی سایت ها و رسانه ۹های مختلف اعلام می شود.
هفته نامه عصر ارتباط – سمیه مهدوی: همه ساله با نزدیک شدن به پایان سال میلادی و در آستانه ورود به سال جدید، بازار بررسی اتفاقات و رویدادهای مهم در طول یک سال گذشته به شدت رونق می یابد. بر اساس این روال معمولا مهمترین حوادث سیاسی و جدیدترین یافته های علمی از منظر میزان اهمیت و تاثیرگذاری آنها بر زندگی انسان ها مورد نقد و بررسی قرار می گیرند، دستاوردهای جدید شناسایی شده و پیش بینی هایی در رابطه با آینده آنها صورت می گیرد.

پیشرفت تکنولوژی نیز از جمله مواردی است که در طول یک سال به دقت رصد می شود و بر این اساس حدس و گمان هایی در رابطه با آینده آن مطرح می شود اما آنچه ارزش این بررسی ها را تعیین می کند، جایگاه کسانی است که در این زمینه به اظهارنظر می پردازند. بدین معنا که هر اظهارنظری که در رسانه ها و سایت های مختلف مطرح می شود لزوما قابل اعتماد نیست و عوامل زیادی بر صحت و سقم آن تاثیرگذار است.

به همین ترتیب، مدتی است که طبقه بندی برترین گوشی های هوشمند نیز به سنتی هر ساله تبدیل شده است و با نزدیک شدن به پایان سال میلادی، لیستی از گوشی های برتر از سوی سایت ها و رسانه ۹های مختلف اعلام می شود به طوری که عنوان «برترین گوشی های سال…» به تیتری آشنا و تکراری تبدیل شده است.

ما نکته ای که در این میان نامانوس و غیرتکراری به نظر می رسد، ترتیب و نوع گوشی های هوشمند قرار گرفته در این لیست ها است که گاهی تفاوت های فاحشی در آنها به چشم می خورد و ناخودآگاه این سوال را در ذهن کاربر ایجاد می کند؛ افرادی که اقدام به گردآوری این برتری ها کرده اند، مشخصا چه ملاک هایی برای معرفی برترین گوشی ها در نظر داشته اند که در اغلب موارد به نتیجه گیری های متفاوتی رسیده اند.

بررسی این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که گاهی ممکن است این رتبه بندی ها ملاک انتخاب کاربران قرار گرفته و سبب سردرگمی آنها شود چرا که گاهی تفاوت تا جایی است که یک گوشی هوشمند در لیست یک سایت خارجی صدرنشین می شود، در حالی که همین گوشی حتی به لیست طبقه بندی در سایتی دیگر اصلا راه نمی یابد!

از آن عجیب تر این که گاهی گوشی هایی که با استقبال قابل توجهی روبرو نشده اند، رتبه های خوبی در برخی طبقه بندی ها به خود اختصاص داده اند. این تفاوت ها این سوال را در ذهن به وجود می آورد که به راستی چه ملاک هایی در این رتبه بندی ها مد نظر قرار می گیرند و اصولا تا چه حد می توان به آنچه که به عنوان لیست برترین ها معرفی می شود، اعتماد کرد و آن را ملاکی برای بررسی عملکرد یک شرکت گوشی ساز و خرید یک محصول قرار داد؟

آیا ملاک خاصی برای رتبه بندی گوشی ها وجود دارد؟

گوشی های موبایل نیز مانند سایر ابزارهای فناورانه از معیارهایی برای مقایسه برخوردار هستند. کما اینکه همزمان با ورود گوشی های جدید به بازار، مشخصات فنی آنها نیز توسط کمپانی سازنده منتشر می شود و در اختیار کاربران قرار می گیرد.

با توجه به این مشخصات کاربران می توانند تا حدودی عملکرد سخت افزاری و نرم افزاری گوشی مورد نظر را بررسی کرده و آنها را با یکدیگر مقایسه کنند. البته مدتی است که برخی کمپانی ها با دستکاری در اعداد و افزایش تعداد هسته ها یا بالا بردن عدد مگاپیکسل در دوربین ها و یا افزایش رزولوشن صفحه نمایش وارد جنگ اعداد و ارقام شده و از این راه تلاش می کنند تا گوی سبقت را از رقبا بربایند.

به این ترتیب که حداقل روی کاغذ مشخصات فنی بهتری نسبت به سایرین ارائه دهند اما با افزایش آگاهی کاربران، این رویه دیگر چندان کارساز نیست چرا که به تجربه ثابت شده است که خریداران هوشیار، بیش از آنکه به اعداد و ارقام توجه کنند، عملکرد واقعی یک گوشی را ملاک انتخاب خود قرار می دهند.

اما به شکل طبیعی آنچه عملکرد خوب گوشی هوشمند، برای کمپانی سازنده اش را به ارمغان می آورد، افزایش میزان فروش است که خود می تواند ملاک خوبی در ارزیابی موفقیت گوشی مورد نظر به شمار آید. در حقیقت مجموعه ۹عواملی که فروش خوب گوشی را رقم می زند می تواند به عنوان ملاک و معیاری برای انتخاب گوشی های برتر در نظر گرفته شود.

طراحی و کیفیت ساخت، قدرت باتری، سرعت و قدرت سخت افزار، روان بودن و کارآمدی نرم افزار، کیفیت صفحه نمایش و اندازه گوشی از جمله عواملی هستند که در جلب نظر کاربران سهیم هستند اما در اغلب موارد به تنهایی منجر به انجام خرید از طرف کاربر نمی شوند. آنچه عامل تعیین کننده در این مواقع به حساب می آید سیاست قیمت گذاری کمپانی ها است که تاثیر مستقیم بر افزایش میزان فروش دارد. بنابراین میزان فروش می تواند یک یاز عوامل موثر در موفقیت گوشی و کسب رتبه بالا در طبقه بندی های مربوطه شود.

علاوه بر میزان فروش، فاکتور دیگری که می تواند یک گوشی را در لیست برترین ها قرار دهد، نوآوری در تکنولوژی و طراحی است. در این قبیل گوشی ها علاوه بر هزینه ساخت، مبالغ هنگفتی نیز برای تحقیقات در زمینه ارائه فناوری جدید صرف شده است و همین موضوع بر قیمت نهایی گوشی تاثیر گذاشته و باعث افزایش مبلغ تمام شده می شود، به همین دلیل ممکن است بخش بزرگی از کاربران، از پس تامین هزینه این گوشی ها برنیامده و از خرید آنها صرفنظر کنند.

به همین دلیل میزان فروش آنها تا حد زیادی کاهش می یابد اما این امر هرگز مانع قرار گرفتن ایده های خلاق و نوآورانه در لیست برترین های موبایل نمی شود. نوآوری و تاثیر مثبت بر پیشرفت تکنولوژی از دیگر عوامل برتری گوشی های هوشمند است که همیشه با افزایش میزان فروش همراه نیست.

علاوه بر عوامل فوق یعنی میزان فروش و به کارگیری ایده های خلاقانه در جهت پیشرفت تکنولوژی، نمی توان از نقش سلیقه افراد در رتبه بندی گوشی های هوشمند غافل شد اما این اعمال سلیقه نباید باعث جابجایی معناداری در رتبه بندی ها شود، آن هم به شکلی که بقیه فاکتورهای سنجش کنار گذاشته شده و تنها بر اساس سلیقه عمل شود.

اما نکته غم انگیز از اینجا ناشی می شود که تفاوت فاحش در معرفی سالانه برترین های موبایل اغلب اوقات ارتباطی به ارزیابی نادرست ندارد بلکه گاهی تعمدا و با استفاده از معیارهای غیراصولی صورت می گیرد. لازم به ذکر است که در اغلب موارد به کارگیری اصول نادرست در طبقه بندی گوشی ها تصادفی نیست و برای رسیدن به اهداف خاصی طراحی شده است.

سرچشمه تفاوت در رتبه بندی گوشی ها از کجاست؟

در حقیقت می توان رد پای این اختلاف را در تفاوت در منافع منابع تعیین رتبه گوشی ها جستجو کرد. بدین معنا که برخی کمپانی ها از رسانه های مختلف به عنوان ابزار تبلیغاتی خود استفاده می کنند. در این میان پیچیده تر شدن دنیای رقابت، تاثیر خود را بر روش تبلیغات نیز گذاشته است، به طوری که اغلب کمپانی ها از روش های معمول تبلیغ مستقیم فاصله گرفته و در قالب های دیگر و به طور نامحسوس تری به تبلیغ کالاهای خود می پردازند.

یکی از این روش ها استفاده از سایت ها و رسانه های مختلف برای تهیه خبرهای تبلیغاتی است که عموما نیز مبنای درستی ندارند، بلکه طبق نظر کمپانی ها و در راستای منافع آنها تنظیم شده اند. برخی از سایت های به ظاهر خبری و اطلاع رسانی حتی متعلق به برخی برندهای گوشی ساز هستند.

 

بر این اساس لیست برترین های سال، نیز گاهی جولانگاه کمپانی هایی می شود که به امید جای دادن گوشی های خود در میان برترین های سال، قصد دارند تا عملکرد موفق تری را از خود به نمایش بگذارند و افراد بیشتری را به خرید تشویق کنند.

این کار از روش های مختلفی صورت می گیرد. گاه این لیست ها توسط کمپانی ها در سایت های مربوط به خودشان انتشار می یابد و در مواردی دیگر افرادی که توسط شرکت های گوشی ساز به کار گرفته شده اند به تنظیم این اخبار می پردازند. البته این روش تنها در کشور ما کاربرد ندارد بلکه گاهی سایت های معتبر جهان نیز در جهت منافع خود به ارائه آمار سفارشی می پردازند و با دریافت هزینه تبلیغات، مطالب خورد نظر خود را در قالب گزارش به خورد خواننده می دهند. هر چه اعتبار این منابع بیشتر باشد احتمال ترجمه و نشر آن توسط رسانه های دیگر افزایش می یابد و به همین نسبت امکان استناد به این اطلاعات نیز افزایش می یابد.

رسانه های قدرتمند معمولا شیوه مناسب تری برای ارائه عقاید خود به خواننده و به کارگیری ذهن او در جهت منافع خود در پیش می گیرند و در مقابل مبالغ بیشتری نیز در قبال این جهت گیری دریافت می کنند اما برخی رسانه های کوچکتر که در کشور ما نیز عمدتا به این شیوه فعالیت می کنند، روش های ناشیانه تری برای ارائه تبلیغ در قالب گزارش در پیش می گیرند، به طوری که گاهی در لیست گوشی های برتر تهیه شده توسط آنها، نام دو یا سه گوشی از یک برند به چشم می خورد، در حالی که مطرح ترین پرچمدارها از برندهای دیگر راهی به این لیست نیافته اند! آن هم تنها به این جهت که هدف تبلیغات سایت مورد نظر نبوده اند.

اما دریافت وجه در مقابل تهیه گزارش های سفارشی، تنها دلیل تفاوت در رتبه بندی گوشی ها نیست، در برخی از کشورها که خود تولیدکننده گوشی های هوشمند هستند و گاهی میزبانی بیش از یک کمپانی گوشی ساز را به بر عهده دارند، معادلات تعیین برترین ها به گونه ای دیگر رقم می خورد. در این کشورها گاهی رفتار کاربران به گونه ای است که ترجیح می دهند از برندهای داخلی خرید کنند و بدین ترتیب در افزایش میزان فروش و مطرح شدن گوشی، موثر واقع می شوند. البته این نوع مطرح شدن نیز برای کاربران کشورهای مصرف کننده مثل ایران سودی ندارد.

برای مثال در تصویر موجود در این گزارش شما می توانید فهرست برترین گوشی های سال ۲۰۱۵ در کشور نیجریه را ببینید که شاید هیچ شباهتی به مدل های گوشی موجود در کشور ما و سلیقه کاربران ایرانی نداشته باشد. این موضوع البته در یک کشور اروپایی یا آمریکایی هم مصداق دارد و لزوما یک گوشی پرفروش معرفی شده از سوی یک سایت کانادایی به معنی بهترین پر فروش در دنیا نیست.

چگونه به لیست برترین ها اعتماد کنیم؟

اگرچه با تمام این تفاسیر هستند رسانه هایی که قابل اعتماد هستند و بی طرفانه به اطلاع رسانی به خوانندگان خود می پردازند اما اگر می خواهید گوشی بعدی خود را از بین برترین ها انتخاب کنید، بهتر است دست به کار شده و لیست مخصوص به خود را تهیه کنید، برخی کمپانی ها در سال های قبل عملکرد بهتری از خود نشان داده اند و گوشی های موفق تری تولید کرده اند که مسلما در طبقه بندی های جدید، مورد توجه قرار نمی گیرند.

اما با توجه به گذشت زمان و افت قیمت احتمالی، این قبیل گوشی ها می توانند به لیست شما برای خرید اضافه شوند. فارغ از هیاهوی تبلیغاتی برخی رسانه ها، برای داشتن بهترین انتخاب، فقط کافی است به اطراف خود توجه کنید، گوشی هایی که بیشتر از همه در جامعه و در دست افراد مختلف می بینید، بی شک نمونه واقعی از برترین ها است که به دلایل  مختلف و با توجه به تطابق باغ شرایط جامعه، استفاده از آنها رواج یافته است.