در گذشته بسیاری از مادران و نوزادان‌ آن‌ها طی حاملگی و یا هنگام زایمان جان خود را از دست می‌دادند اما امروزه مراقبت‌های پیش از زایمان، کیفیت حاملگی را افزایش داده و مشکلات قبل، حین و بعد از زایمان را به طور قابل توجهی کاهش داده است.

مراقبت‌های قبل،حین و بعد از زایمان چگونه باید باشد؟

مراقبت‌های قبل از زایمان

مراقبت‌های قبل از زایمان شامل موارد زیر می‌شود:

• تغذیه مناسب و عادات غذایی سالم قبل از حاملگی و حین بارداری
• معاینات منظم پیش از زایمان
• سونوگرافی منظم جهت بررسی بروز مشکلات احتمالی در نوزاد
• آزمایش و معاینه منظم برای تشخیص:

• مشکلات خون
• فشار بالای خون
• دیابت
• اختلالات ژنتیکی
• عفونت‌های انتقال یافته از طریق رابطه جنسی
• مسمومیت حاملگی

مادرانی که تمایل به بارداری دارند، نیاز به انتخاب یک مرکز تخصصی خدمات درمانی جهت ارائه مراقبت‌های قبل از زایمان، حین زایمان و پس از زایمان خواهند داشت. ارائه دهندگان خدمات درمانی می‌توانند در موارد حاملگی نرمال و زایمان طبیعی کمک کنند اما در شرایطی که مشکلی بروز کند، پزشک می‌تواند شما را به یک متخصص ارجاع دهد.

هدف از مراقبت‌های قبل از زایمان عبارت است از:

• مونیتور کردن مادر و نوزاد حین حاملگی
• مراقبت جهت جلوگیری از تغییراتی که به حاملگی‌های پُرخطر می‌انجامد
• ارائه برنامه رژیم غذایی مربوط به حین و بعد از حاملگی
• رعایت محدودیت‌های فعالیتی
• بررسی و کنترل مشکلات محتمل حاملگی مانند تهوع صبحگاهی، درد کمر، درد پا‌ها، ادرار مکرر، یبوست و سوزش معده و نحوه کنترل آن‌ها
• ارائه خدمات حمایتی از زنان باردار و خانواده آن‌ها

زنانی که قصد حاملگی دارند و یا حامله هستند باید تغذیه متوازنی داشته باشند به گونه‌ای که تمامی ویتامین‌ها، مواد معدنی و حداقل ۴/۰ میلی‌گرم اسید فولیک مورد نیاز مادر و نوزاد را شامل شود. وجود اسید فولیک موجب کاهش خطر نقص در ستون فقرات (مانند بیرون‌زدگی نخاع یا اسپینا بیفیدا) می‌شود. در صورت ایجاد شرایط بارداری پُرخطر، دوز‌های بالاتری از آن تجویز خواهد شد.
به زنان باردار توصیه می‌شود که در این دوران از مصرف داروها پرهیز کنند مگر اینکه‌ توسط پزشک زنان توصیه شده باشد. شما می‌بایستی مصرف هر گونه دارو را با پزشک خود مطرح نمایید.
زنان باردار باید از مصرف الکل و مواد مخدر بپرهیزند و مصرف کافئین را نیز محدود سازند. از کشیدن سیگار باید پرهیز کرد. همچنین از مصرف داروهای گیاهی و داروهایی که نیاز به نسخه پزشک ندارند نیز خودداری کنید زیرا ممکن است مانع رشد مناسب جنین شوند.

ملاقات با پزشک

دفعات ملاقات با پزشک به شرایطی چون داشتن و یا نداشتن شرایط حاملگی پُرخطر وابسته است. معمولاً مراقبت‌های دوران حاملگی توسط پزشک، برای شما توصیه می‌شود. نوبت‌های ملاقات اغلب به صورت زیر است.

• هر ۶-۴ هفته در ۲۸ هفته اول بارداری
• هر ۴-۲ هفته از هفته ۳۶-۲۸ بارداری
• هر هفته از ۳۶‌اُمین هفته بارداری تا زمان زایمان

متخصص زنان معمولاً وزن، فشار خون، ارتفاع رحم و ضربان قلب نوزاد را در هر ملاقات چک می‌کنند. آزمایش خون و ادرار نیز در فواصل لازم انجام می‌شود.

تماس با پزشک

در شرایط زیر باید پزشک خود را مطلع کنید.

• در صورتی که داروهای دیابت، تیروئید، تشنج و فشار خون مصرف می‌کنید.
• چنانچه خدمات قبل از زایمان را دریافت نمی‌کنید.
• اگر مشکلات مربوط به حاملگی، بدون مصرف دارو برای شما قابل تحمل نباشد.
• در شرایطی چون عفونت‌های انتقال یافته از رابطه جنسی، تماس با مواد شیمایی، مواد رادیواکتیو و یا آلودگی‌های غیر معمول.

در موارد ذیل سریعاً با پزشک خود تماس بگیرد.

• تب، لرز و یا ادرار دردناک
• خونریزی واژن
• خونریزی شدید شکمی
• درد شدید در شکم
• پاره شدن کیسه آب
• آسیب شدید روحی یا جسمی
• در شرایطی که در نیمه دوم حاملگی، حرکت نوزاد کم شده و یا اصلاً حرکتی نداشته باشد

منبع: دکتر آیرملو