گرما زدگی و اتفاقاتی که درپی آن برای بدن می افتد
|گرما زدگی و اتفاقاتی که درپی آن برای بدن می افتد
ویدوآل – در سال ۱۹۸۵ میلادی داگلاس کاسای ۱۶ ساله در
مسابقات ایمپایر استِیت؛ در رشتهی دوی ده هزار متر شرکت کرد. درحالیکه
فقط ۲۰۰ متر با خط پایان فاصله داشت ناگهان روی زمین افتاد. دوباره بلند شد
اما دوباره زمین خورد!
او به شدت گرمازده شده بود و دمای بدن او به شدت بالا رفته بود. خوشبختانه
بدلیل درمان صحیح و فوری؛ او از یک مرگ حتمی نجات پیدا کرد و بعد از آن
باعث شد جانِ حدود ۱۶۷ ورزشکار دیگر در موقعیتهای مشابه نجات داده شوند.
از سربازان قدیمی در میدانهای جنگ گرفته تا ورزشکاران امروزی در زمین
فوتبال؛ گرمازدگی بر اثر فعالیت زیاد همیشه موجب نگرانی جدی بوده است.
برخلاف گرمازدگی رایج که افراد آسیبپذیر مانند نوزادان و افراد مسن را
تحت تاثیر قرار میدهد؛ گرمازدگی بر اثر فعالیت زیاد؛ هنگام تمرین شدید در
هوای گرم بوجود میآید و یکی از سه عامل اصلی مرگ ورزشکاران و سربازان در
تمرینات است!
هنگامی که شما در حال ورزش هستید؛ تقریباً ۸۰ درصد انرژی شما به گرما تیدیل
میشود که در شرایط معمولی، به آن تنشِ گرمایی قابل جبران میگویند یعنی
بدن شما میتواند به همان سرعتی که گرما تولید میشود – با راهکارهایی
مانند تبخیر عرق – از شر گرما خلاص شود!
اما در تنشِ گرمایی غیر قابل جبران بدن به دلیل فعالیت بیش از حد یا داشتن
دمای بالا در هوای مرطوب؛ نمیتواند به اندازه کافی از شر گرما خلاص شود و
به همین دلیل دمای بدن از سطح عادی بالاتر میرود.
این کار باعث میشود که پروتئینها و غشا سلولی آسیب ببینند و سلولهایی را
تولید کنند که به طور صحیح کار نمیکنند و این سلولها شروع به از دست دادن
محتویاتشان میکنند. اگر تعداد این سلولها در بدن افزایش پیدا کند
میتواند نتایج مرگباری را در پی داشته باشد. نتایجی مانند آسیب کبدی،
ایجاد لختهی خون در کلیهها، آسیب دستگاه گوارش، و حتی از کار افتادن
اندامهای حیاتی.
خب؛ چگونه یک گرمازدگی بر اثر فعالیت زیاد را تشخیص بدهیم؟!
معیار اصلی برای تشخیص آن؛ داشتن دمایی بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد است که با
علائم فیزیکی مانند ضربان قلب بالا، کاهش فشار خون، تنفس سریع و یا علایم
اختلال عملکرد سیستم عصبی مانند رفتارهای غیر عادی، پرخاشگری و یا غش کردن
همراه است. بهترین و مناسبترین راه برای اندازهگیری دمای بدن دماسنج
مقعدی است زیرا بقیهی راههای رایج برای این کار، مناسب این موقعیت
نیستند.
همانطور که درمان در حال انجام است؛ مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که
اول دمای بدن فرد را پایین بیاورید و بعد او را به مراکز درمانی منتقل
کنید. زیرا بدن انسان فقط میتواند به مدت ۳۰ دقیقه دمایی بیش از ۴۰ درجه ی
سانتیگراد را – قبل از اینکه آسیب سلولها شروع شود – تحمل کند. بسیار
مهم و حیاتیست که فرآیند کاهش دما و خنک کردن بدن بیمار هر چه سریعتر در
محل شروع شود.
بعد از اینکه لباسهای ورزشی یا لباسهای محافظتی را از بدن بیمار درآوردید؛ او را در یک وانِ پُر از آب و
یخ قرار بدهید و علایم حیاتی او را به طور منظم چک کنید. اگر این کار ممکن
نبود؛ با آب یخ بیمار را خیس کرده و از حولههای خیس برای پوشانده تمام
بدنش استفاده کنید.
امداد هستید؛ آرام نگه داشتن مصدوم و سرد نگه داشتن قسمتهای بیشتری از بدن
او بسیار مهم و حیاتی است. اگر پزشک یا پرستاری در محل حاضر بود؛ به کمک
آنها فرآیند کاهش دما و خنک کردن بدن بیمار را تا دمای ۳۸٫۹ درجه
سانتیگراد ادامه دهید.خورشید با زندگی بخشیدن شناخته میشود اما اگر مراقب نباشیم حتی میتواند قویترینِ ما را هم تحت تاثیر قرار دهد و
گاهی باعث مرگ ما نیز شود. دکتر جیجی لِویک در سال ۱۸۵۹ در مورد گرمازدگی
بر اثر فعالیت زیاد مینویسد: “گرمازدگی بر اثر فعالیت زیاد درحالیکه
کاملا” زره پوش است، قربانیِ خودش را بر زمین میزند و جوانی، سلامتی و قدرت
جسمانی هیچکدام نمیتوانند مانعی بر سر راه او باشند!”
اگرچه این نوع گرمازدگی یکی از سه دلیل اصلی مرگ ورزشکاران در مسابقات ورزشی
است اما با مراقبت اصولی و درست؛ جان ورزشکاران – در ۱۰۰ درصد موارد – میتواند نجات داده شود.