سوالاتی درباره گربه خانگی و پاسخ دامپزشک

سوال: خانواده من به
تازگی سرپرستی از یک گربه را برعهده گرفته‌اند و من و همسرم دوست داریم بدانیم که
این گربه باید در طول روز داخل خانه بماند یا بیرون و به فضای باز برود؟

جواب: پرسیدن چنین سوالی
از یک دامپزشک مانند این است که از یک دندان‌پزشک سوال کنید که آیا باید دندان‌هایم
را مسواک بزنم یا خیر؟! در حال حاضر من و همکارانم مشغول درمان و مراقبت از ۸ گربه
خانگی هستیم که در اثر ماندن در فضای باز دچار حادثه یا بیماری شده‌اند. آمار
دقیقی در دست نیست اما به طور میانگین، گربه‌هایی که در داخل منازل زندگی می‌کنند
حدود ۹ سال بیشتر از هم‌تایان خود در فضای باز زندگی می‌کنند که البته کاملا هم
منطقی است. حتما تابه حال درباره تصادف اتومبیل
با گربه‌هایی که در خیابان در حال چرت روزانه بوده‌اند شنیده اید. این تنها
یکی از خطراتی است که حیوانات خانگی را تهدید می‌کند.

بچه گربه‌هایی که در کوچه و خیابان‌ پرسه می
زنند شدیدا در معرض ابتلا به بیماری‌های کشنده‌ای نظیر: سرطان، ایدز و هاری هستند.
همچنین ممکن است مشکلاتی مانند انگل، کک، ساس و عفونت‌های قارچی پیدا کنند. به جز
این‌ها خطر شکارشدن توسط حیوانات دیگر مثل راکون‌، شغال، سگ و حتی شکار توسط انسان‌ها
هم این موجودات را تهدید می‌کند.

۲٫
صدای گربه

سوال: گربه من
وقتی لبه پنجره می‌نشیند صدای میومیو کردنش تغییر می‌کند. آیا این مورد طبیعی
است؟

جواب: این مورد بین همه
گربه‌ها مشترک است. اکثر مراجعان همین سوال را می‌پرسند که چرا گربه‌ها هنگام زل‌زدن به بیرون از پنجره
صدایی شبیه صدای جیرجیرک ایجاد می‌کنند و متخصصان کلینیک ما در
پاسخ به این سوال یک تئوری جالب دارند. آن ها معتقدند که گربه‌ها با این‌کار
پرندگان را صدا می‌زنند. در حال حاضر این تنها یک فرضیه است اما کارشناسان معتقدند
که گربه‌ها با ایجاد چنین صداهایی قصد تقلید از پرندگان را داشته و سعی می‌کنند آن‌ها
را خلع سلاح کنند.

دفعه بعد که گربه شما پشت پنجره نشست و درحال
نگاه‌کردن به بیرون چنین صداهایی از خود درآورد فورا نگاهی به بیرون بیاندازید و
ببینید چشم او به دنبال یک پرنده، سنجاب یا خرگوش است یا خیر؟ همچنین به دم او
توجه کنید، آیا دم خود را بالا آورده و به چپ و راست حرکت می‌دهد؟ اگر این‌طور است
گربه شما بی‌صبرانه منتظر یک شکار عالی است. گربه‌ها به طور ذاتی شکارچی متولد می‌شوند
و هرچقدر هم که اهلی باشند در نهایت به تعقیب و شکار حیوانات دیگر علاقه‌مند هستند.
به عبارت دیگر، تمام آن پچ‌پچ کردن‌ها و صداهای عجیب به خاطر هیجان ذاتی آن‌ها
نسبت به شکار است.

۳٫
لنگ‌زدن گربه‌

سوال: بعضی مواقع گربه ۱۱
ساله من بعد از بیدارشدن از خواب، چند دقیقه‌ای لنگ می‌زند. آیا باید گربه‌ام را
برای ویزیت نزد دام‌پزشک ببرم؟

جواب: البته که مراجعه به
دامپزشک ضرری ندارد. با این‌کار دام‌پزشک احتمال آسیب‌دیدگی یا عفونت گربه شما را
بررسی خواهد کرد. ولی به احتمال زیاد، تشخیص او بیماری دژنراتیو مفاصل و یا
همان ورم مفاصل خواهد بود که این بیماری در میان گربه‌های بالاتر از ۱۲ سال
رایج است. از دیگر نشانه‌های ابتلا به این بیماری این است که حیوان با ناراحتی و
به سختی از پله‌ها بالا می‌رود و همین‌طور گاهی هنگام خواب بدنش کمی خشک می‌شود.
به علاوه ممکن است دچار بی‌حالی شده و گاهی بدخلقی کنند. با بالارفتن سن و کاهش
میزان فعالیت، اغلب گربه‌ها دچار اضافه وزن خواهند شد. اگر گربه شما همین علائم و
نشانه‌ها را دارد بهتر است کالری مصرفی او را کاهش دهید زیرا افزایش وزن، فعالیت
بدنی او را کم‌تر کرده و باعث می‌شود ورم مفاصلش بیشتر از قبل شود.

دام‌پزشک در این موارد داروهای مسکن و ضد
التهابی مانند کورتیزون تجویز می‌کند. بیماری ورم مفاصل روند آهسته‌ای دارد
بنابراین سعی کنید همیشه وزن گربه خود را در حد طبیعی حفظ کنید تا بتواند بقیه عمر
خود را راحت و شاد زندگی کند.

۴٫
آیا خوردن شیر برای گربه ها مفید است؟

سوال: گاهی دخترم یک بشقاب کوچک شیر
جلوی بچه گربه ده ماهه‌اش می‌گذارد. ظاهرا گربه از خوردن آن لذت می‌برد اما من
شنیده‌ام که شیرخوردن برای گربه‌ها خوب نیست. آیا باید جلوی این کار دخترم را
بگیرم؟

جواب: حق با شماست. بچه
گربه‌ها بعد از این که در سن ۶ تا ۸ ماهگی از شیر گرفته می‌شوند دیگر نیازی به شیر
ندارند. ممکن است دوست پشمالوی شما از خوردن شیر خوشش بیاید اما این بدان معنا
نیست که باید حتما به او شیر بدهید. بچه گربه‌ها تا وقتی از شیر مادر تغذیه می‌کنند
در بدن‌شان آنزیمی به نام لاکتاز تولید می‌شود که باعث شکستن پیوند لاکتوز
یا همان قند موجود در شیر می‌شود. وقتی بزرگ‌تر می‌شوند تولید این آنزیم در بدن آن‌ها
متوقف می‌شود و بدون این آنزیم ملکول‌های بزرگ لاکتوز به شکل هضم نشده وارد شاخص
قند خون شده و باعث افزایش رطوبت بدن آن‌ها می‌شود. رک و پوست کنده این که:
شیردادن به گربه‌های بزرگ‌سال باعث ابتلا به اسهال می‌شود. علاوه بر این، شیر گاو
با شیر گربه متفاوت بوده و هضم آن برای گربه‌ها در هر سنی دشوار خواهد بود.

احتمالا کشاورزان به این نکته اعتراض خواهند کرد
و می‌گویند:” ما ۴۰ سال است که به گربه‌های انبارمان شیر می‌دهیم و مطمئنیم
که آن ها عاشق شیرخوردن هستند!” ممکن است همینطور باشد اما، هیچ کس به دنبال
یک گربه انبار راه نمی افتد تا ببیند نتیجه این شیرخوردن‌ها چیست.

در نهایت، بهتر است در حق گربه‌ها و فرش‌های
منزل‌تان یک لطف بزرگ کنید و به آن‌ها شیر ندهید.

۵٫
گربه های بنگالی

سوال: من شنیده‌ام که
بعضی مردم در منزل گربه‌ بنگالی نگه می‌دارند. آیا این نوع گربه‌ها واقعا نوعی
گربه خانگی محسوب می‌شوند؟

جواب: قطعا بله. در اوایل
دهه ۱۹۶۰ یک پرورش‌دهنده حیوانات، یک ماده گربه اهلی را با یک گربه وحشی از نژاد
گربه‌های پلنگی آسیایی جفت انداخت و در نهایت اولین گربه بنگالی متولد شد. امروزه
گربه‌های بنگالی چندین نسل از اجداد جنگلی خود فاصله گرفته و با اندازه‌ای مشابه
دیگر گربه‌های خانگی و ظاهری شبیه به یک پلنگ وحشی، به نوعی جزو گران‌ترین حیوانات خانگی محسوب می‌شوند.
(قیمت بچه گربه بنگالی چیزی حدود ۵۰۰ دلار است.)

رجا اولین گربه بنگالی بود که در زندگی خود دیدم
و به مدت ۱۷ سال بیمار من بود. او بسیار بازی‌گوش بود و در هر آزمایشی با من و
گروهم همکاری می‌کرد. بعد از آن چندین گربه بنگالی دیگر نیز به کلینیک من آورده
شدند و بعد از این‌ همه سال بدون اغراق می‌توانم بگویم که این نژاد بهترین همدم
برای انسان هستند.

گربه بنگالی باهوش، بازی‌گوش، مهربان و زیباست و
در برقراری ارتباط با دیگر حیوانات خانگی و حتی کودکان بسیار عالی و معاشرتی محسوب
می‌شود.

ژن اولیه گربه‌های بنگالی به شکل‌های مختلفی در
رفتار آن‌ها نمایان است. آن‌ها بسیار پرجنب و جوش‌تر از هر گربه خانگی دیگری هستند
که تا به‌حال دیده‌اید. گربه‌های بنگالی عاشق آب هستند و داخل وان یا سینک یا حتی
یک کاسه آب هم مشغول آب‌بازی و شیطنت می‌شوند. به نظر من گربه‌های بنگالی بهترین
ترکیب گربه اهلی با وحشی هستند.

۶٫
کاهش وزن گربه خانگی

سوال: گربه ۹ ساله من
بیشتر از هر وقت دیگری غذا می‌خورد اما به نظر می‌رسد که در حال کاهش وزن است.
چکار کنم؟

جواب: اکثر حیواناتی که
برای ویزیت به کلینیک ما می‌آیند بین هر نوبت کمی افزایش وزن دارند. بنابراین اگر
ببینیم که حیوانی به‌طور غیر عادی کاهش وزن داشته کمی نگران خواهیم شد. پس هرچه
زودتر گربه خانگی خود را نزد یک دام‌پزشک ببرید و جزئیات را به دقت توضیح دهید. اگر
گربه شما زیاد بیرون از منزل پرسه می‌زند به احتمال قوی دچار انگل شده است. نمونه
مدفوع وجود هرگونه کرم‌های گرد، کرم نواری و هرنوع موجود موذی دیگری را مشخص می‌کند
و می‌توانید با داروهای خوراکی حیوان خانگی خود را درمان کنید. اما در مورد گربه‌های
خانگی که همیشه داخل خانه هستند، این کاهش وزن ناگهانی احتمالا به دلیل پرکاری
تیروئید است. وقتی غده تیروئید بیشتر از حد معمول فعالیت کند، بدن انرژی بیشتری می‌سوزاند
و باعث کاهش وزن می‌شود. از دیگر علائم این بیماری، ژولیدگی موها و ریزش آن‌ها به
صورت دسته دسته است. در این موارد دام‌پزشک از گربه شما آزمایش خون می‌گیرد تا
احتمال پرکاری تیروئید را بررسی کند. معمولا مصرف منظم داروها این بیماری مزمن را
درمان می‌کند. در بعضی موارد نیاز به عمل تیروئیدکتومی یا برداشتن بافت آسیب دیده است.

صرف نظر از سن وسال و این
که گربه خانگی شما داخل یا خارج از منزل وقت می‌گذراند، هرگونه کاهش وزن غیرعادی
باید جدی گرفته شود و هرچه سریع‌تر به دام‌پزشک مراجعه شود.

۷٫
خارش گوش‌های گربه خانگی

سوال: به تازگی متوجه شده‌ام که گربه کوچکم بیش از
حد گوش‌هایش را می خاراند. ممکن است دچار عفونت گوش شده باشد؟

جواب: خاراندن گوش ها در گربه ها یک حرکت عادی است
اما همانطور که اشاره کردید، در صورتی که بچه گربه بیش از حد این کار را انجام می‌دهد
قطعا احساس ناراحتی می کند. به احتمال زیاد از التهاب گوش خارجی رنج می‌برد. توصیه
می‌کنم خیلی زود به دام‌پزشک مراجعه کنید. تعداد انگشت شماری از این موارد ممکن
است منجر به بیماری جدی شود و هر کدام از آن‌ها به نوع خاصی از درمان نیاز دارد.

آیا حیوان خانگی دیگری نیز
در منزل دارید؟ کنه‌ها موجودات ذره بینی هستند که با چشم غیرمسلح قادر به دیدن آن
ها نیستیم و ممکن است در صورت تماس حیوانات با یکدیگر از حیوانی به دیگری انتقال
پیدا کنند و زیر پوست حساس داخل گوش تخم‌ریزی کنند. برای رهاشدن از دست این حشرات
موذی دام‌پزشک داروی حشره‌کش تجویز می‌کند که باید هر چند روز یک‌بار به مدت یک‌ماه
تزریق شود.

علت دیگر این خارش‌ها
ممکن است عفونت قارچی باشد که در این‌صورت یک داروی مسکن ضد قارچ تجویز خواهد شد.
در صورتی که این مشکل در اثر باکتری به وجود آمده باشد نیز داروی آنتی بیوتیک
تجویز می‌شود. دلیل هرچه که باشد جای نگرانی نیست و بچه گربه دوست‌داشتنی شما به
زودی دوباره شاد و خوشحال خواهد بود.

۸٫
قلاده گربه خانگی

سوال: ما به تازگی
سرپرستی از یک گربه ماده را به عهده گرفتیم. من خیلی دوست دارم که او را با قلاده
برای گردش به بیرون از منزل ببرم اما دخترم با این کار مخالف است. بهترین راه
چیست؟

جواب: من مطمئنم که گربه
شما برای این‌کار از شما تشکر خواهد کرد. درست است که گربه‌ها عاشق نگاه‌کردن به
دنیا از پشت پنجره هستند اما قدم‌زدن در فضای بازی مثل خیابان برای آن‌ها بسیار
خطرناک است. حمله‌ورشدن حیوانات دیگر به آن‌ها، تصادف با موتورسیکلت و اتومبیل‌ها،
شکارچیان، بیماری و… از جمله خطراتی است که گربه خانگی شما را در فضای باز تهدید
می‌کند. دقیقا به همین علت است که گربه‌های خانگی که در منازل زندگی می‌کنند
دوبرابر بیشتر از گربه‌های آزاد در فضای باز عمر می‌کنند.

قبل از این‌که گربه را برای هواخوری به بیرون
ببرید حتما از واکسیناسون او مطمئن شوید تا بیرون از منزل دچار بیماری نشود. سپس
یک قلاده مناسب که اطراف پاهای جلویی او بسته می‌شود به او ببیندید. درست است که
خیلی محکم به بدنش می چسبد اما نگران نباشید کاملا راحت و ایمن است. بعضی روزها
چند ساعتی در داخل منزل هم قلاده او را ببندید تا زودتر به استفاده از آن عادت
کند.

به محض این‌که با قلاده کنار آمد و سرگرم بازی
شد، آماده بیرون‌رفتن با قلاده جدیدش است. سعی کنید موقع خرید، قلاده‌ای انتخاب کنید که دسته کوتاه
داشته باشد تا بتوانید نزدیک او حرکت کنید. ممکن است در ابتدا استفاده از قلاده
برای او راحت نباشد اما کم‌کم عادت کرده و
با اشتیاق برای بیرون رفتن و هواخوری حاضر به پوشیدن آن خواهد شد.

یک نکته مهم را به یاد داشته باشید، گربه ها مثل
سگ‌ها از قدم زدن خوششان نمی‌آید. هدف این نیست که چنیدن کیلومتر با گربه پیاده‌روی
کنید، بلکه این است که گربه خانگی شما هر از گاهی برای هواخوری بیرون رفته و تجربیات
جدید کسب کند.

۹٫
مراجعه به دامپزشک

سوال: گربه من اصلا از
رفتن نزد دام‌پزشک خوشش نمی‌آید. برای همین به محض رسیدن به مطب شروع به خرخرکردن
می‌کند و قبل از این‌که پزشک نگاهی به او بیاندازد، دستیار او دستکش‌های مخصوصش را
به دست کرده با احتمال این‌که حیوان بیمار است، او را معاینه می‌کند. آیا راهی
وجود دارد که این مراجعات کمی خوشایندتر شوند؟

جواب: اوه! من به ندرت
چنین موردی را دیده‌ام. با این حال اگر این موقعیت را از دید گربه نگاه کنید
اضطراب او برای شما هم قابل درک خواهد بود. فرض کنید که گربه شما داخل یک کالسکه
کوچک گذاشته شود و بعد توسط یک غریبه که دستکش پوشیده حمل شود و این وسط یک غریبه
دیگر با سوزن بالای سر او بایستد. این موقعیت بیشتر شبیه به یک سکانس از یک فیلم
ترسناک است.

راه برطرف‌کردن ترس گربه‌ها از دام‌پزشک چیست؟
هرگز او را مجبور به این کار نکنید. با این که مطمئنم پزشک با ملایمت و دقت او را
معاینه خواهد کرد اما شما هم باید کمی در این راه به او کمک کنید. قبل از این که
از خانه خارج شوید پتوی گربه‌تان را کف کالسکه پهن کنید تا با آن احساس غریبگی
نکند. وقتی وارد مطب شدید از آن‌ها بپرسید که آیا اسپری Feliway (اسپری
مخصوص حیوانات) در مطب دارند؟ این اسپری به حیوانات خانگی کمک می‌کند حس راحت‌تری
داشته باشند.

اگر احساس کردید که گربه هنوز هم کمی می‌ترسد،
از دام‌پزشک بپرسید که آیا امکان دارد برای ویزیت گربه به منزل شما بیاید؟ با این
که هزینه ویزیت خانگی دوبرابر بیشتر از هزینه رفتن به مطب است اما شاید بهترین راه
باشد. در نهایت بدانید که اهمیت توجه به راحتی و خوشحالی حیوانات کم‌تر از توجه به
سلامت آن‌ها نیست.

۱۰٫
تنگی نفس گربه

سوال: از همان ابتدا نفس‌کشیدن
بچه گربه من تند و کوتاه بوده و چیز جدیدی نیست. باید نگران باشم یا عادی است؟

جواب: من اگر بچه گربه‌ای
را در حال نفس‌نفس زدن ببینم اولین چیزی که توجه‌ام را به خود جلب می‌کند: دهان،
راه تنفس و شش‌های او خواهد بود. سیستم تنفسی یکی از مهم‌ترین قسمت‌های بدن یک
موجود است به همین خاطر به توجه و مراقبت زیادی نیاز دارد. سعی کنید به یاد
بیاوردید که اولین بار کجا و کی شروع به نفس‌نفس زدن کرده؟ آیا نفس‌کشیدن او الگوی
خاصی دارد؟ مثلا در صورت داشتن اضافه وزن و یا گرم بودن هوا، تنگی نفس حیوانات
امری عادی است. شاید هم به خاطر گردوخاک و یا دود سیگار به این حالت نفس می‌کشد که
البته مساله عجیبی هم نیست. اما بعضی مواقع مشکل بزرگ‌تر از این حرف‌هاست. برای
مثال: مشکلات قلبی باعث تجمع مایع در ریه‌ها می‌شود و تنفس را مشکل می‌کند و یا
ذات‌الریه که آن هم باعث تنگی نفس می‌شود. گاهی هم گربه‌ها به خاطر آسیب دیدگی و
زخمی که از چشم صاحب‌شان دور مانده، ناله و نفس‌نفس می‌زنند. در بعضی موارد هم
مشکل تنگی نفس به خاطر FIP یا عفونت روده‌هاست که بیماری بسیار کشنده و خطرناکی است.

از آن‌جا که گفتید گربه شما از ابتدا نفس‌نفس
میزده، پس جای نگرانی نیست و احتمالا مشکل جدی ندارد. اما چرا به یک دام‌پزشک
مراجعه نمی‌کنید؟ بهتر است با رفتن به کلینیک دام‌پزشکی هر احتمالی را بررسی کرده و خیال خودتان را راحت کنید.

۱۱٫ چنگ زدن به اشیا

سوال: بچه گربه من همه
چیز را چنگ می زند. از پتو و بالش گرفته تا مبل و حتی خود من! چرا باید چنین کاری
کند و تا کی ادامه خواهد داشت؟

جواب: این کار بچه گربه
شما کاملا طبیعی است و این تمرینی است که او در سنین پایین می‌آموزد. نوزاد گربه
وقتی به دنیا می‌آید، مرتب پنجه‌های خود را به قفسه سینه مادر فشار می‌دهد تا
جریان شیر را تحریک کرده و بهتر غذا بخورد. حتی بعد از، از شیر گرفته شدن، این
حرکت غریزی در گربه ها باقی خواهد ماند و هنگام روبروشدن با سطوح نرم شروع به
انجام این‌کار می‌کنند.

ورزدادن وسایل نشان می‌دهد که گربه شما درحالت
خوب و راحتی به سر می‌برد. وقتی گربه‌ها پنجه خود را به چیزهایی مثل پتو می‌کشند،
به شدت خرخر می‌کنند اما نگران نباشید این حالت نیز طبیعی است. وقتی شما سرپرست یک
بچه گربه می‌شوید، دامان شما از این پس هدف مناسبی برای بازی و ورزش او خواهد بود.

۱۲٫
زائده گوشتی در گربه ها

سوال: چند هفته پیش متوجه
یک زائده گوشتی پشت گوش گربه‌ام شدم. آیا باید به پزشک مراجعه کنیم؟

جواب: بله حتما. البته
زائده یا تومور در بین حیوانات شایع است که بعضی از آن‌ها غده چربی، کیست خوش خیم
و بعضی دیگر که نام طولانی و ترسناکی دارند؛ apocrine adenoma
نامیده می‌شوند که همه آن‌ها تقریبا بی‌ضرر محسوب می‌شوند. در هر حال باید برای
بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که آیا این فقط یک غده بی‌خطر است
یا این‌که نیاز به نمونه‌برداری از بافت وجود دارد. خوشبختانه تا به حال گزارشی
مبنی بر بدخیم یا خطرناک‌بودن این غده‌ها
نرسیده، پس خیال‌تان راحت باشد. با این حال بهتر است بدانید با چه چیزی روبرو
هستید پس نزد دام‌پزشک بروید.

۱۳٫
زوزه‌کشیدن‌های پر سروصدا

سوال: بعضی اوقات در
اواخر شب گربه من، اسکارلت زوزه‌های بلند و پر سروصدایی می‌کشد ولی وقتی سراغش می‌رویم
می‌بینیم حالش کاملا خوب به نظر می‌رسد. این کار نشانه چیست؟

جواب: با این‌که گربه‌سانان
حیوانات شب زنده‌داری نیستند اما وقتی ما خوابیم آن ها اغلب فعال و بیدارند. بنابراین
زوزه‌های شبانه اسکارلت برای من اصلا تعجب برانگیز نیستند. بیایید احتمالات را
بررسی کنیم: آیا گربه شما عقیم شده است؟ هورمون استروژن باعث بالارفتن دمای بدن و
ناله‌کردن حیوان خواهد شد. بالا رفتن سن هم در این میان ممکن است تقش داشته باشد
چون همان‌طور که ما انسان‌ها گاهی بی‌دلیل کلافه و سردرگم می‌شویم، ممکن است گربه‌ها
نیز به همین حالت دچار شده و بدون دلیل خاصی ناله کنند. علاوه بر این، از دست‌دادن
شنوایی و پرکاری تیروئید هم ممکن است باعث میومیو کردن با صدای بسیار بلند شود.

اگر اسکارلت شما به تازگی شروع به این‌کار کرده،
توصیه می‌کنم هرچه سریع‌تر به یک دام‌پزشک مراجعه کرده و احتمالات گفته شده یا هر
عامل دیگری را بررسی کنید. اما اگر زوزه‌کشیدن او چیز جدیدی نیست، جای نگرانی
نیست. صرفا در نوبت ویزیت بعدی این مورد را هم به دکتر او تذکر دهید. با این فرض
که مشکل خاصی نیست و همه‌چیز روبراه است، به احتمال زیاد اسکارلت قصد دارد با این‌کار
به همه اعلام کند: “هی! من بیدارم. بیایید بازی کنیم.”